Φίλες και φίλοι,
συντρόφισσες και σύντροφοι,
Με τη σημερινή εκδήλωση, που διοργανώνει η ΚΕ του ΚΚΕ, υλοποιείται η κοινή θέληση και απαίτηση χιλιάδων λαού, Πελοποννησίων και όχι μόνο, να τιμηθεί στη γενέτειρά του ο Νίκος Πλουμπίδης, με έναν τρόπο αντάξιο του.
Εκ μέρους της ΚΕ του ΚΚΕ, θέλουμε να ευχαριστήσουμε το δημοτικό συμβούλιο Γορτυνίας για την παραχώρηση του χώρου για την τοποθέτηση της προτομής του Νίκου Πλουμπίδη.
Ευχαριστούμε τον σπουδαίο γλύπτη Μεμά Καλογηράτο που φιλοτέχνησε την προτομή, καθώς και τους αγαπημένους καλλιτέχνες Διονύση Τσακνή, Βιολέτα Ίκαρη και Κώστα Τριανταφυλλίδη, που θα πάρουν μέρος στη συναυλία - αφιέρωμα στο πολιτικό τραγούδι που θα ακολουθήσει.
Τιμάμε σήμερα το μέλος του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ του ΚΚΕ, τον “κόκκινο δάσκαλο”, τον κομμουνιστή συνδικαλιστή, τον φυλακισμένο από το καθεστώς Μεταξά, τον Γραμματέα της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ και καθοδηγητή της ΟΠΛΑ την περίοδο της Κατοχής, τον καθοδηγητή των παράνομων Οργανώσεων του ΚΚΕ στην Αθήνα μετά την ήττα του ΔΣΕ.
Η προτομή του θα στέκει από σήμερα εδώ, να θυμίζει κάθε μέρα στους συμπατριώτες του και όλους τους επισκέπτες αυτού του όμορφου τόπου, την ηρωική του αγωνιστική διαδρομή, την ανιδιοτελή προσφορά του στην υπόθεση του λαού, από όποιο πόστο του ανέθεσε το Κόμμα.
Θα θυμίζει την υπέρτατη ηθική που επέδειξε, μένοντας πιστός στις ιδέες και στο Κόμμα του, ακόμα και όταν αδικήθηκε κατάφωρα από αυτό, υπερασπιζόμενος την πολιτική του ΚΚΕ στη στημένη δίκη, αρνούμενος να “δώσει” στον αντίπαλο την παραμικρή κουβέντα που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ενάντια στο ΚΚΕ σε εκείνες τις δύσκολες συνθήκες, φτάνοντας έτσι περήφανος και αλύγιστος μέχρι το εκτελεστικό απόσπασμα.
Θα θυμίζει ότι τέτοιας στόφας άνθρωποι, τέτοιοι αετοί σαν τον Πλουμπίδη, τον Μπελογιάννη, τον Ζαχαριάδη, τον Βελουχιώτη και δεκάδες χιλιάδες άλλους, επώνυμους και ανώνυμους, γεννιούνται από τη μήτρα του ΚΚΕ και διαμορφώνονται, μέσα στη φωτιά της ταξικής πάλης, από τα ανώτερα ιδανικά του αγώνα για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
Φίλες και φίλοι,
Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται 70 χρόνια από τη 14η Αυγούστου 1954, όταν στις 5.25 τα χαράματα, στην Αγία Μαρίνα στο Δαφνί της Αττικής, ο Νίκος Πλουμπίδης έπεσε νεκρός από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος.
«Εξετελέσθη ζητωκραυγάζων υπέρ του ΚΚΕ», «αντιμετωπίζοντας με απόλυτον ψυχραιμίαν τας σφαίρας του αποσπάσματος... Δεν εδέχθη ούτε να κοινωνήση ούτε να του δέσουν τους οφθαλμούς του», έγραψαν την επόμενη μέρα οι εφημερίδες της εποχής.
Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή...
Η ζωή του Νίκου Πλουμπίδη ήταν μπολιασμένη με τους κοινωνικούς-ταξικούς αγώνες της εποχής του, με την ιδιότητα του δασκάλου και τη συμμετοχή του στο συνδικαλιστικό κίνημα των εκπαιδευτικών, με τον τόπο του και με τον λαϊκό κόσμο, όπου κι αν βρέθηκε.
Ήταν μπολιασμένη με την κομμουνιστική ιδεολογία και στράτευση, με τον ηρωισμό της, τον οποίο και ο ίδιος εξέφρασε, με την πίστη στο αναγκαίο επόμενο βήμα για την ανθρώπινη πρόοδο, τον σοσιαλισμό.
Ο Νίκος Πλουμπίδης γεννήθηκε εδώ, στα Λαγκάδια Γορτυνίας, στις 31 Δεκέμβρη 1902, σε φτωχό αγροτικό περιβάλλον.
Η αγάπη του για τη μόρφωση φάνηκε από νωρίς. Γυμνάσιο πήγε στη Δημητσάνα, “για να εκπληρωθεί ο πόθος της οικογένειας…να γραμματίσουν ένα παιδί”, όπως γράφει σε βιογραφική του έκθεση προς το Κόμμα.
Σπούδασε στο διδασκαλείο Πύργου, έγινε δάσκαλος και διορίστηκε στη Μηλέα Ελασσόνας.
Στο Διδασκαλείο Πύργου άκουσε για πρώτη φορά από συμφοιτητή του για την έννοια της “εκμετάλλευσης”. Γρήγορα αντιλήφθηκε την υποβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης και του δασκάλου στο πλαίσιο του αστικού κράτους και ανέπτυξε συνδικαλιστική δράση.
Συμμετείχε σε φοιτητικές απεργίες, πρωτοστάτησε στην Αριστερή Παράταξη, τη συνδικαλιστική παράταξη του ΚΚΕ εκείνη την περίοδο στη Διδασκαλική Ομοσπονδία, εκλέχτηκε μέλος στην Εκτελεστική Επιτροπή της Συνομοσπονδίας Δημοσίων Υπαλλήλων και αργότερα μέλος της Γραμματείας της Ενωτικής ΓΣΕΕ.
Συνελήφθη αρκετές φορές, ξυλοκοπήθηκε κατά την καταστολή διαδήλωσης και απολύθηκε από δάσκαλος, λόγω της κομμουνιστικής του ιδεολογίας και δράσης.
Όταν διαγνώσθηκε με φυματίωση, το 1929, και ο γιατρός τού είπε ότι μπορεί να πεθάνει σε έξι μήνες, εκείνος απάντησε: “ας τους ζήσω τότε όσο μπορώ πιο έντονα, πιο αγωνιστικά”.
Μέλος του ΚΚΕ έγινε το 1926. Στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1930, στήριξε το Κόμμα, τις οργανωτικές του αρχές και το Πρόγραμμά του κατά τη διαπάλη, εντός και έξω από αυτό, με τροτσκιστικές και άλλες ομάδες.
Από εκεί και έπειτα, ανέλαβε καθοδηγητικά καθήκοντα, ενώ συμμετείχε ως αντιπρόσωπος στο 7ο συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς, το 1935. Το διάστημα παραμονής του στη Μόσχα σπούδασε στο Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εργαζομένων της Ανατολής - τη γνωστή ΚΟΥΤΒ - που ήταν σχολή της Κομμουνιστικής Διεθνούς για την εκπαίδευση στελεχών των κομμάτων - μελών της.
Στο 6ο συνέδριο του ΚΚΕ, τον Δεκέμβρη 1935, εκλέχτηκε αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ.
Ακολούθησε η δικτατορία του Μεταξά και η πολιτικά αποπνικτική κατάσταση για το ΚΚΕ. Με βάση και την ήδη υπάρχουσα αντικομουνιστική νομοθεσία, συνεχίστηκαν και ενισχύθηκαν οι συλλήψεις, οι φυλακίσεις, οι εξορίες και οι βασανισμοί.
Ορισμένα καθοδηγητικά στελέχη υποχώρησαν και κάποια μάλιστα πρόδωσαν το Κόμμα. Το καθεστώς τούς χρησιμοποίησε για να κατασκευάσει πλαστή Κεντρική Επιτροπή - την ονομαζόμενη “Προσωρινή Διοίκηση” - και εξέδωσε πλαστό “Ριζοσπάστη”.
Τα καθοδηγητικά όργανα του κόμματος, η ΚΕ και το ΠΓ αποδεκατίστηκαν. Σε αυτές τις συνθήκες, ο Νίκος Πλουμπίδης έμεινε ιδεολογικά και πολιτικά ακλόνητος.
Του ανατέθηκε η καθοδήγηση διάφορων Κομματικών Οργανώσεων ανά τη χώρα.
Τον Μάη του 1938 εκλέχθηκε μέλος του ΠΓ και καθοδήγησε την Οργάνωση Μακεδονίας - Θράκης. “Ο κόσμος μας υπήρχε, αλλά ήταν σκόρπιος, τον μαζέψαμε, φτιάξαμε τοπική καθοδήγηση σ’ όλες τις περιφέρειες της Μακεδονίας-Θράκης, συνδεθήκαμε και αρχίσαμε κινητοποιήσεις” έγραψε.
Ύστερα από νέο κύμα συλλήψεων το 1939, μεταξύ των οποίων και αυτής του Νίκου Πλουμπίδη, συγκροτήθηκε από ασύλληπτα μέλη της ΚΕ η “Παλιά ΚΕ του ΚΚΕ”.
Τα μέλη αυτά έπραξαν σωστά και υπεύθυνα, με κριτήριο την ανάγκη για την ύπαρξη καθοδηγητικού κέντρου του ΚΚΕ.
Η πρωτοβουλία τους ήταν επίσης αναγκαία για την αντιμετώπιση της χαφιέδικης και πλαστής Προσωρινής Διοίκησης που είχε φτιάξει ο Μανιαδάκης και γενικά για τη συνέχεια του κόμματος.
Ο Νίκος Πλουμπίδης ανέλαβε την καθοδήγησή της “Παλιάς ΚΕ” από την πτέρυγα κρατουμένων του νοσοκομείου Σωτηρία, όπου είχε μεταφερθεί λόγω της ασθένειάς του.
Συνέβαλε προφανώς και ο ίδιος στις σωστές θέσεις της Παλιάς ΚΕ για τον ιταλοελληνικό πόλεμο, στο πλαίσιο και των τότε θέσεων της ΚΔ, δηλαδή στον χαρακτηρισμό του ως ιμπεριαλιστικού και από τις δύο πλευρές, στην ανάγκη στρατιωτικής και ένοπλης εναντίωσης στον φασίστα εισβολέα και στον στόχο της ανατροπής της μεταξικής δικτατορίας.
Ο Νίκος Πλουμπίδης κατήγγειλε τότε λαθεμένα το πρώτο γράμμα του Νίκου Ζαχαριάδη για τον ιταλοελληνικό πόλεμο ως πλαστό, παρότι εντόπισε σημεία τα οποία ήταν πράγματι ψεύτικα, όπως η απεύθυνση προς τον Μεταξά και όχι προς τον ελληνικό λαό.
Τον Φλεβάρη του 1942 δραπέτευσε με οδηγία του Κόμματος από τις φυλακές της Τρίπολης όπου είχε μεταφερθεί, επανεντάχθηκε στο ΠΓ και ανέλαβε την καθοδήγηση της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας, στην ηρωική δράση της οποίας είχε καθοριστική συμβολή την περίοδο της ναζιστικής κατοχής.
Συγκλονίζει η αφήγησή του για το πώς έδρασε όταν ενημερώθηκε - ξημερώματα της 4ης Μάρτη 1943 - για τα σχέδια των κατακτητών να προχωρήσουν σε πολιτική επιστράτευση του ελληνικού πληθυσμού, προκειμένου να καλύψουν τις μεγάλες απώλειες που είχαν στο Ανατολικό Μέτωπο από τον Κόκκινο Στρατό:
«Έπρεπε να προλάβουμε τον εχθρό προτού αναγγείλει την απόφασή του. Είπα να συγκληθεί αμέσως η ΕΠ της ΚΟΑ και με συνδέσμους να ειδοποιηθούν τα στελέχη της ΚΟΑ και να είναι σε επιφυλακή. Έβλεπα ότι το ΚΚΕ έπρεπε να φανεί….
Τι έπρεπε να κάνω; Σύνδεση με τη Γραμματεία του ΠΓ είχα μόνο στις 6 του μήνα. Άλλος τρόπος να συνδεθώ και να ληφτεί υπεύθυνα κομματική απόφαση δεν υπήρχε... Να παραμείνω αδρανής με τη δικαιολογία ότι δεν ήταν δική μου δουλιά να αποφασίσω, το θεώρησα προδοσία και απέναντι του Κόμματος και απέναντι του λαού. Κατέληξα να αναλάβω τις ευθύνες…
Έβλεπα καθαρά την επιτυχία και τη ΝΙΚΗ, όχι συναισθηματικά αλλά με τη μελέτη της κατάστασης και αποφάσισα να κατεβάσω στις 5 του Μάρτη τους εργατοϋπαλληλικούς κλάδους της Αθήνας σε ΓΕΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ και όλο το λαό της Αθήνας σε ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ με σύνθημα: ΚΑΤΩ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ, ΨΩΜΙ, ΔΟΥΛΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ...
Από το μεσημέρι τις 4 του Μάρτη δεκάδες χιλιάδες λαϊκοί αγωνιστές βρίσκονταν σε πυρετώδη κίνηση. Τα τυπογραφεία και οι πολύγραφοι δούλευαν αδιάκοπα. Πλακάτ, σημαίες, συνθήματα ετοιμάστηκαν. Τα σχέδια πορείας του κάθε κλάδου καταστρώθηκαν. Χιλιάδες προκηρύξεις και τρυκ μοιράστηκαν. Τα ΧΩΝΙΑ τότε εφευρέθηκαν και τέθηκαν σε εφαρμογή…
Ξημέρωσε η Τετάρτη 5 του Μάρτη του 1943. Όλη η κίνηση, όλες οι υπηρεσίες σταματημένες. Η ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ήταν πραγματικά ΚΑΘΟΛΙΚΗ. Όλα νεκρώθηκαν... Και τότε άρχισε να ξεχύνεται στο κέντρο της Αθήνας ο λαϊκός χείμαρρος των συνοικιών...
Για πρώτη φορά παρουσιάστηκε μια τόσο μεγάλη σε όγκο και μαχητικότητα ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ... Το παλλαϊκό ξεσήκωμα ήταν τέτοιο που οι καταχτητές αναγκάστηκαν να ανακαλέσουν την απόφασή τους και να δηλώσουν ότι ΔΕΝ τίθεται ζήτημα πολιτικής επιστράτευσης για την Ελλάδα…
Η 5η του Μάρτη 1943 δεν έσωσε μόνο τα Ελληνόπουλα από τα γερμανικά κάτεργα, αλλά συνετέλεσε και στην πορεία και εξέλιξη του πολέμου και έδειξε το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουν οι λαοί για να επιβάλλουν τη θέλησή τους …», κατέληγε ο Νίκος Πλουμπίδης.
Αυτός ήταν ο ηρωισμός του λαού μας, αυτή ήταν η τεράστια συμβολή του ΚΚΕ και των στελεχών του, όπως ο Νίκος Πλουμπίδης, στη σωτηρία του και στη νίκη κατά των ναζί!
Σπουδαίο κεφάλαιο, βέβαια, στη δράση του Νίκου Πλουμπίδη ήταν η καθοδήγηση της Οργάνωσης Προστασίας Λαϊκού Αγωνιστή (η ΟΠΛΑ), που συγκροτήθηκε το 1943, προκειμένου να περιφρουρήσει αγωνιστές από τα χτυπήματα των αρχών κατοχής, των Ταγμάτων Ασφαλείας και άλλων ένοπλων αστικών οργανώσεων εναντίον του ΕΑΜ και του ΚΚΕ.
Χτυπήματα που κλιμακώθηκαν σε συνθήκες που η επικείμενη ήττα του φασιστικού άξονα και η γιγάντωση της δράσης του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, έθεσαν υπό αμφισβήτηση τη μεταπολεμική καπιταλιστική εξουσία.
Στη διάρκεια της Απελευθέρωσης, των Δεκεμβριανών και μετά τη Βάρκιζα, ο Νίκος Πλουμπίδης έδρασε σε συμφωνία με τη γραμμή του ΚΚΕ, η οποία ωστόσο περιείχε σοβαρές αντιφάσεις και λάθη.
Κυρίως, δε συνέδεε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα με την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας στην Ελλάδα και έκανε απαράδεκτες συμφωνίες με αστικές δυνάμεις, χωρίς να εκτιμάται αντικειμενικά ο πραγματικός συσχετισμός δυνάμεων.
Κατά τον τρίχρονο αγώνα του ΔΣΕ, την κορύφωση της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, σε συνθήκες νομοθετικής απαγόρευσης του ΚΚΕ, πογκρόμ διώξεων και ασφυκτικού κλοιού για τους κομμουνιστές και τις κομμουνίστριες μέσα στα αστικά κέντρα, ο Νίκος Πλουμπίδης επωμίζεται ένα από τα πιο κρίσιμα και δύσκολα καθήκοντα: Την καθοδήγηση, μαζί με τον Στέργιο Αναστασιάδη, των παράνομων οργανώσεων στην Αθήνα. Δουλεύει για το στόχο αυτό ακατάπαυστα.
Και σε αυτό το απαιτητικό περιβάλλον, όμως, βρίσκει χώρο το ανθρώπινο στοιχείο. Το 1946 ο Νίκος Πλουμπίδης παντρεύεται την Ιουλία Παπαχρήστου, η οποία θα έχει τη δική της ξεχωριστή πορεία στο πλάι του, και το 1948 γεννιέται ο γιός τους.
Μετά την ήττα του ΔΣΕ, και τη σύλληψη και εκτέλεση του Στέργιου Αναστασιάδη, ο Ν. Πλουμπίδης έμεινε μόνος του στην καθοδήγηση των παράνομων οργανώσεων στην Αθήνα.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Εκείνα τα τελευταία δυόμισι χρόνια της ζωής του Νίκου Πλουμπίδη σημαδεύτηκαν κυρίως από την προσπάθειά του να σώσει, όπως πίστευε, τη ζωή του Νίκου Μπελογιάννη, καθώς και από την άδικη αντιμετώπισή του από την ηγεσία του Κόμματος, αλλά και την υποδειγματική και αταλάντευτη στάση του μέχρι το τέλος.
Όταν ο Νίκος Μπελογιάννης καταδικάστηκε σε θάνατο, ο Ν. Πλουμπίδης έχοντας την αβάσιμη - όπως αποδείχτηκε άλλωστε - ελπίδα ότι θα τον έσωζε από την εκτέλεση, έστειλε στις 12 Μάρτη 1952, επιστολή στις Αρχές του ελληνικού αστικού κράτους, στην οποία αναλάμβανε ο ίδιος την ευθύνη για τον παράνομο μηχανισμό του ΚΚΕ και δεσμευόταν να παραδοθεί αν μετατρεπόταν η θανατική καταδίκη του Νίκου Μπελογιάννη.
Το ΠΓ του ΚΚΕ, με ΓΓ τον Νίκο Ζαχαριάδη, κατήγγειλε την επιστολή ως πλαστή και έμμεσα καταδίκασε την ενέργεια του Πλουμπίδη.
Μετά την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη, το ΠΓ του ΚΚΕ εξέδωσε απόφαση με την οποία, ανάμεσα σε άλλα διέγραφε τον Πλουμπίδη από μέλος του ΚΚΕ και τον κατήγγειλε “ως χαφιέ, προβοκάτορα και προδότη”!
Ο Νίκος Πλουμπίδης, απομονωμένος από το Κόμμα, συνελήφθη στις 25 Νοέμβρη 1952 σε σπίτι που κρυβόταν στον Κολωνό και παραπέμφθηκε στο Διαρκές Στρατοδικείο Αθηνών με την κατηγορία της κατασκοπίας.
Σε όλη τη διαδικασία, κατέρριψε το κατηγορητήριο και κατήγγειλε τη σκηνοθετημένη δίκη. Είπε στην απολογία του:
«Επειδή δεν μπορούν να σταματήσουν την ανάπτυξη του ΚΚΕ πάνε να βρουν στοιχεία για να το μειώσουν στα μάτια του λαού και να το συκοφαντήσουν. Οι κομμουνιστές δεν είναι κατάσκοποι, γιατί οι κατάσκοποι αγοράζονται και πωλούνται. Οι κομμουνιστές, ενώ μπορούν με μια δήλωσή τους να σωθούν, δεν προδίδουν την ιδεολογία τους».
Η στάση του Νίκου Πλουμπίδη απέναντι στην άδικη κατηγορία του Κόμματός του σε βάρος του και απέναντι στην προσπάθεια του αστικού κράτους να τον στρέψει ενάντια στο Κόμμα του υπήρξε ηρωική και μεγαλειώδης, διαχρονικό και αιώνιο παράδειγμα ανώτερης κομμουνιστικής ηθικής και αγωνιστικής στάσης.
Είπε, επίσης, στη δίκη:
«Σήμερα, κύριοι, δε δικάζετε άτομα. Δικάζετε το ΚΚΕ. Και επ’ αυτού δηλώνω, παρόλο ότι σήμερα όχι μόνο δεν έχω την τιμή να εκπροσωπώ το Κόμμα μου, αλλά έχω και πολεμική εναντίον μου, ότι αναλαμβάνω πλήρως τις ευθύνες για την πολιτική του Κόμματός μου»…
Και περήφανα απάντησε στον Επίτροπο, ο οποίος επίμονα του υπενθύμιζε την κομματική καταδίκη του:
«Τιμή μου είναι η τιμή του Κόμματός μου».
Ο Νίκος Πλουμπίδης καταδικάστηκε 2 φορές σε θάνατο και μαζί του καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο η ηγεσία του ΚΚΕ.
Ο Νίκος Πλουμπίδης κουβάλησε τον σταυρό του μαρτυρίου του μέχρι τέλους. Περήφανος, στητός. Μαζί με τον Νίκο Πλουμπιδη το δικό της σταυρό κουβάλησε και ολόκληρη η οικογένεια του. Η σύζυγός του συντρόφισσα Ιουλία, ο γιός του Δημήτρης, όλοι οι συγγενείς του.
Αγαπητές φίλες και φίλοι,
Η απόφαση του ΠΓ για τον Νίκο Πλουμπίδη ήταν εντελώς εσφαλμένη, ανυπόστατη και άδικη.
Οπωσδήποτε πρέπει να έχουμε υπόψη μας και το συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτή η άδικη απόφαση πάρθηκε.
Ο ταξικός αντίπαλος, προκειμένου να καθυποτάξει την πρωτοπόρα κομμουνιστική δράση, χρησιμοποιούσε όλα τα μέσα και τους μηχανισμούς, μεταξύ των οποίων και τη διείσδυση σε κρίκους της οργανωτικής δομής του ΚΚΕ.
Σε αυτό το κλίμα, εντάθηκε στις γραμμές του ΚΚΕ η χαφιεδοφοβία, με ορισμένα στελέχη του Κόμματος να ζητούν έλεγχο του Πλουμπίδη και να τον υποδεικνύουν ως πράκτορα του ταξικού εχθρού.
Το κλίμα της χαφιεδοφοβίας ενίσχυε και η Ασφάλεια, η οποία διέδιδε προβοκατόρικες φήμες σε βάρος στελεχών του Κόμματος.
Άλλωστε, στις αρχές δεκαετίας του ‘50 βρισκόταν σε εξέλιξη η επιδίωξη του αστικού κράτους για διάλυση του ΚΚΕ, παράλληλα με την επιδίωξη του οπορτουνισμού και εντός του ΚΚΕ και στο πλαίσιο της ΕΔΑ για μετάλλαξη του ΚΚΕ σε σοσιαλδημοκρατική κατεύθυνση.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, βάρυναν ορισμένες λανθασμένες πολιτικές ενέργειες του ίδιου του Νίκου Πλουμπίδη, κατά παράβαση οδηγιών του ΠΓ, όπως κατά τις διαπραγματεύσεις για τη συγκρότηση των ψηφοδελτίων της Δημοκρατικής Παράταξης ενόψει των εκλογών του 1950, ενέργειες, όμως, που δεν ήταν ανεξάρτητες από τη συνολική πολιτική γραμμή του Κόμματος.
Στη λαθεμένη εκτίμηση του Κόμματος για τον Νίκο Πλουμπίδη, έπαιξε οπωσδήποτε ρόλο και η επιστολή του για τον Μπελογιάννη, η οποία αποτελούσε παραβίαση όχι μόνο του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, αλλά και των κανόνων συνωμοτικότητας.
Αντικαταστατικός, από την άλλη, ήταν και ο τρόπος αντιμετώπισης του Πλουμπίδη από την τότε ηγεσία του ΚΚΕ.
Δεν κλήθηκε στην ΚΕ, παρότι μέλος της, για να συζητηθούν εκεί, ενώπιόν του, οι εις βάρος του κατηγορίες. Κρίθηκε και καταδικάστηκε χωρίς δυνατότητα απολογίας.
Συνολικά, οπωσδήποτε, εκείνη την περίοδο, μέσα σε βαθιά παρανομία με το μεγαλύτερο μέρος της ηγεσίας να βρίσκεται στο εξωτερικό, δυσκολευόταν η εσωκομματική λειτουργία και η σε βάθος συζήτηση όλων των προγραμματικών ζητημάτων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, οπορτουνιστικές παλινωδίες ή ακόμη και κάποιες άστοχες ενέργειες, να θεωρούνται λανθασμένα, πράξεις συνεργασίας με τον ταξικό εχθρό.
Σε επιστολή του και σε αναφορές του, ο Νίκος Πλουμπίδης εξέφραζε την πίστη του ότι το Κόμμα θα άρει την σε βάρος του κατάφωρη αδικία:
«Μια μέρα το Κόμμα θα με αποκαταστήσει -είχε πει- γιατί θα πληροφορηθεί τι ακριβώς συμβαίνει. Θα παραδεχτεί το σφάλμα του. Το ΚΚΕ παραδέχεται τα σφάλματά του...Οι πληροφορίες για μένα πάνω στις οποίες στηρίχτηκε το Κόμμα ήταν εσφαλμένες και υποβολιμαίες».
Πράγματι, η 9η ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ το 1958 αποκατέστησε τον Νίκο Πλουμπίδη.
Επίσης, το 8ο Συνέδριο του Κόμματος, το 1961, μνημονεύοντας «τα μέλη της ΚΕ που εκτελέστηκαν, δολοφονήθηκαν, σκοτώθηκαν στα μέτωπα ή πέθαναν από φυσικό θάνατο», μνημόνευσε ανάμεσά τους και τον Ν. Πλουμπίδη.
Έκτοτε το ΚΚΕ μνημονεύει πάντα τον Νίκο Πλουμπίδη, ως μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ που εκτελέστηκε από τον ταξικό αντίπαλο.
Το όνομά του συγκαταλέγεται μαζί με των υπολοίπων εκτελεσμένων και δολοφονημένων μελών της ΚΕ, που βρίσκεται σήμερα στην είσοδο της Έδρας της ΚΕ του Κόμματος , στα γραφεία μας στον Περισσό.
Τέτοια πράξη αναγνώρισης και τιμής αποτελεί και η σημερινή μας εκδήλωση, όπως και δεκάδες άλλες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα και θα πραγματοποιηθούν στο μέλλον.
Φίλες και φίλοι,
συντρόφισσες και σύντροφοι,
Η στάση του Νίκου Πλουμπίδη είναι ο ηθικός θρίαμβος των κομμουνιστών, των αρχών μας, της ιδεολογίας μας, αλλά και η απόδειξη ότι τα λόγια μας συμβαδίζουν με τα έργα μας.
Υπογραμμίζει ότι οι κομμουνιστές δεν λυπούνται τις θυσίες, ακόμα και την υπέρτατη αν απαιτηθεί, γιατί είναι ελεύθεροι και τη συνείδησή τους, την ιδεολογία τους δεν την έχουν για εμπόρευμα, δεν την πουλούν στην αγορά, δεν την αλλάζουν με το χρήμα, ούτε με την απειλή και τον φόβο μπροστά στο δήθεν “αδύνατο”.
Μιλούν ανοιχτά και καθαρά για τα λάθη τους, τις αδυναμίες τους, τις παραλείψεις τους, όταν αυτές υπάρχουν, κάνουν ειλικρινά και γνήσια την αυτοκριτική τους και την κριτική τους, τα διορθώνουν, διδάσκονται από αυτά, διαπαιδαγωγούν σωστά τις νέες γενιές κομμουνιστών, στέλνουν μήνυμα και γίνονται υπόδειγμα για όλους και όλες.
Η μέρα με τη νύχτα, δηλαδή, με τα φαινόμενα εκφυλισμού και σαπίλας που βλέπουμε κι αυτή την περίοδο να συμβαίνουν στα αστικά κόμματα - φιλελεύθερα και σοσιαλδημοκρατικά - με τις μάχες για την καρέκλα και τις εκατέρωθεν κατηγορίες για σχέσεις με συμφέροντα, χρηματισμό κ.ά.
Ακόμα και με τις ειδήσεις που έρχονται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, με τους λεγόμενους “δωρητές”, το ίδιο το κεφάλαιο δηλαδή, να αποφασίζει απροκάλυπτα για την τύχη του ενός και του άλλου πολιτικού του εκπροσώπου.
Η συνολική πορεία του Νίκου Πλουμπίδη, ενταγμένη στη συνολική ηρωική πορεία του Κόμματός μας στα 106 χρόνια ζωής του - και ιδιαίτερα εκείνες τις κρίσιμες και πολύ σκληρές δεκαετίες - μας αφήνουν πολύτιμα διδάγματα για το σήμερα.
-Ένα από αυτά είναι η ανάγκη να τηρούνται απαρέγκλιτα οι αρχές λειτουργίας του Κόμματος, ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός, στην ουσία του και σε όλες τις πτυχές του και όχι επιλεκτικά.
-Επίσης, η συλλογικότητα στις αποφάσεις του Κόμματος, τόσο κατά το στάδιο της διαμόρφωσής τους, όσο και κατά το στάδιο της υλοποίησής τους.
-Η ενημέρωση από πάνω προς τα κάτω και αντίστροφα, πρέπει να εξασφαλίζονται, ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες της πορείας της ταξικής πάλης.
-Οπωσδήποτε, πρέπει να επισημάνουμε ότι είναι αυταπόδεικτη η ανάγκη το Κόμμα να επαγρυπνεί και να παίρνει όσο το δυνατόν περισσότερα μέτρα περιφρούρησής του από προσπάθειες διείσδυσης του ταξικού αντιπάλου. Πόσο μάλλον όταν βλέπουμε όλους αυτούς τους πολυπλόκαμους μηχανισμούς παρακολούθησης του αστικού κράτους και των ιμπεριαλιστικών οργανισμών - που σε τελική ανάλυση έχουν στόχο τον ίδιο το λαό, το κίνημά του, τις επαναστατικές ιδέες…
Φτάνουν στο σημείο να διεισδύουν ακόμη και στα ίδια τα αστικά κόμματα, σε υπουργικά γραφεία, στα επιτελεία του αστικού στρατού για να έχουν άμεση γνώση κάθε ενέργειας, κάθε κρίκου, κάθε προσώπου, είναι, όμως, άλλο αυτό το καθήκον και άλλο το να ταυτίζεται η κάθε λανθασμένη άποψη, η κάθε απερισκεψία, ακόμα και ιδεολογική ή πολιτική παρέκκλιση, με προδοσία στον ταξικό εχθρό…
Μια τέτοια αντιμετώπιση, εκτός του ότι μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες αδικίες, συσκοτίζει τις πολιτικές αιτίες του λάθους και δεν επιτρέπει την έγκαιρη και ολοκληρωμένη αντιμετώπισή του η και διόρθωσή του.
Έχουμε εξαντλητικά συζητήσει τέτοιες και άλλες πλευρές ως Κόμμα πλέον και έχουμε βγάλει συμπεράσματα.
Επαναλαμβάνουμε όμως, ότι είμαστε πολύ περήφανοι γιατί είμαστε το μόνο Κόμμα που τα λάθη του τα παραδέχεται ανοιχτά, ντόμπρα και σταράτα.
Είναι μια αυτοκριτική, πραγματικά επαναστατική, που δεν την απευθύνουμε ούτε στην αστική τάξη, ούτε στους κάθε είδους λιποτάκτες της ταξικής πάλης.
Την αυτοκριτική του το ΚΚΕ, τη συζήτηση για τα λάθη του, τις ανεπάρκειές του, την απευθύνει στην εργατική τάξη, στον λαό. Την ασκεί αιχμηρά, θαρρετά, γιατί θέλει στις σύγχρονες συνθήκες να γίνει πιο ικανό στην πάλη ενάντια στο σάπιο σύστημα του καπιταλισμού.
Σήμερα που το ίδιο αυτό διεφθαρμένο σύστημα, χλευάζει τη συλλογικότητα, την ανιδιοτέλεια, την εντιμότητα και αποθεώνει τον “ατομικό δρόμο”, τον ανταγωνισμό με μόνο στόχο τον πλουτισμό...
Σήμερα που μεγάλες αξίες και ιδανικά θεωρούνται ουτοπία, ρομαντισμός, μέχρι και παρωχημένα, που χαρακτηρίζονται ως οπισθοδρόμηση και πλασάρεται για πρόοδος ο ανορθολογισμός, ο μεσσιανισμός και η πιο βαθιά αντίδραση…
Η ζωή και ο θάνατος του Νίκου Πλουμπίδη έχουν πολλά να διδάξουν και να προσφέρουν σε όλους μας και ειδικά στους νεότερους.
Ειδικά σήμερα, που η χώρα μας μπλέκεται όλο και περισσότερο στους πολέμους των ιμπεριαλιστών, που οι στρατιωτικές δαπάνες σπάνε κάθε ρεκόρ, που τα σύννεφα μιας νέας καπιταλιστικής κρίσης είναι προ των πυλών διεθνώς και το σύστημα εντείνει την καταστολή, με όλους τους τρόπους, απέναντι στον λαό και τη νεολαία, έχουμε πολλούς λόγους να “κοιτάξουμε” στις σελίδες της ιστορίας του Κόμματος και του λαού μας…
Να διδαχθούμε από την πείρα - θετική και αρνητική - και τον απέραντο ηρωισμό που αναβλύζουν, να δούμε ότι ο οργανωμένος λαός, με το ΚΚΕ στην πρώτη γραμμή, μπορεί να τα βάλει με εχθρούς που φαντάζουν ανίκητοι και να μεγαλουργήσει.
Κοιτάζουμε, όμως, πίσω, μόνο για να πάμε πιο αποφασιστικά μπροστά.
Για να στερεώσουμε και να δυναμώσουμε ακόμα περισσότερο τα βήματα που έχουν γίνει, το ρεύμα αμφισβήτησης της κυρίαρχης πολιτικής που αποτυπώνεται τα τελευταία χρόνια στους αγώνες, στις αρχαιρεσίες του κινήματος και στις εκλογικές αναμετρήσεις.
Είμαστε σίγουροι, για παράδειγμα, ότι θα ήταν χαρούμενος ο σύντροφός μας, Νίκος Πλουμπίδης, αν έβλεπε τους σημερινούς συνεχιστές του, τους δασκάλους που συμμετέχουν στην παράταξη του ΚΚΕ στη Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας, στην οποία συμμετείχε και εκείνος, να κατακτούν την εμπιστοσύνη χιλιάδων συναδέλφων τους, να κατακτούν την πρώτη θέση, για πρώτη φορά στην ιστορία της!
Συνεχίζουμε, με ακλόνητη αποφασιστικότητα και πίστη στο όμορφο μέλλον της ανθρωπότητας, για το οποίο πάλεψαν και θυσιάστηκαν όλοι αυτοί οι ήρωες του ΚΚΕ και του λαού μας.
Την κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, όπου η εργατική τάξη θα έχει την εξουσία και η χώρα μας, αποδεσμευμένη από δολοφονικές ιμπεριαλιστικές συμμαχίες, θα προοδεύει προς όφελος όλου του λαού της.
Ο αγώνας για αυτό το μέλλον είναι η καλύτερη τιμή στη μνήμη τους!
Το μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός, είναι ο νέος κόσμος, ο σοσιαλισμός!
Προχωράμε μπροστά! Δυνατά!