ΠΡΟΣ ΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ-ΠΡΟΣΘΗΚΗ
Στο Σχέδιο Νόμου Υπουργείου «Ρυθμίσεις σχετικά με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθμού - Διατάξεις για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Διατάξεις για το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα – Λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών και άλλες επείγουσες διατάξεις»
Θέμα: Ρυθμίσεις για την νομική υποστήριξη υπαλλήλων του δημόσιου τομέα και της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και αιρετών της τοπικής αυτοδιοίκησης-Τροποποίηση του άρθρου 52 του ν. 4674/2020
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Με το άρθρο 52 του ν. 4674/2020, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, προβλέφθηκε η νομική υποστήριξη των μονίμων υπαλλήλων και των υπαλλήλων με σχέση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου των Υπουργείων, των ανεξάρτητων αρχών, των αποκεντρωμένων διοικήσεων του Κράτους, των ΟΤΑ Α΄ ΚΑΙ Β΄ βαθμού και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, από τις πιο πάνω υπηρεσίες όπου εργάζονται, ενώπιον των δικαστηρίων ή των δικαστικών αρχών, σε περίπτωση διενέργειας προκαταρκτικής εξέτασης ή άσκησης ποινικής δίωξης εις βάρος τους, για αδικήματα που τους αποδίδεται ότι διέπραξαν κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους. Η πιο πάνω νομική υποστήριξη αφορά είτε στη νομική εκπροσώπηση των υπαλλήλων από πληρεξούσιο δικηγόρο που συμβάλλεται για τον πιο πάνω σκοπό με τους προαναφερόμενους φορείς, ανά υπόθεση, είτε στην κάλυψη των εξόδων εκπροσώπησης των υπαλλήλων δια ή μετά πληρεξουσίου δικηγόρου της επιλογής τους. Επιπλέον ορίζεται ότι η νομική υποστήριξη δεν παρέχεται σε περίπτωση ποινικής δίωξης, ύστερα από καταγγελία εκ μέρους δημόσιας υπηρεσίας ή ανεξάρτητης διοικητικής αρχής, ή ΟΤΑ. Ορίζεται ακόμα ότι στις περιπτώσεις της πιο πάνω νομικής υποστήριξης τα έξοδα βαρύνουν τον προϋπολογισμό του οικείου φορέα και η διαδικασία νομικής υποστήριξης ακολουθείται υπό την προϋπόθεση ότι η προκαλούμενη δαπάνη έχει προβλεφθεί στους προϋπολογισμούς του οικείου φορέα. Επίσης, καθορίζεται η διαδικασία με την οποία παρέχεται η πιο πάνω νομική υποστήριξη. Προβλέπεται η υποβολή αίτησης των ενδιαφερομένων στην αρμόδια διεύθυνση Ανθρωπίνου Δυναμικού , θετική εισήγηση της τελευταίας και απόφαση του προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού. Ορίζεται όμως ότι σε περίπτωση που δεν υπάρξει θετική εισήγηση, τα έξοδα για την νομική υποστήριξη καταβάλλονται εκ των υστέρων, εφόσον για τις ποινικές υποθέσεις εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση, με την οποία οι υπάλληλοι κηρύσσονται αθώοι ή απαλλάσσονται των κατηγοριών ή εκδοθεί τελεσίδικο βούλευμα του αρμόδιου Δικαστηρίου με το οποίο παύεται οριστικά η ποινική δίωξη εναντίον τους ή τίθεται η υπόθεση στο αρχείο και προσκομισθούν τα νόμιμα παραστατικά.
Αυτή η τελευταία ρύθμιση είναι πραγματικά πολύ προβληματική. Η εκ των υστέρων καταβολή των εξόδων για την νομική υποστήριξη, θα οδηγήσει στην κατάσταση οι υπάλληλοι, να βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, να πληρώνουν οι ίδιοι για την νομική τους υποστήριξη για υπηρεσιακές υποθέσεις για τις οποίες δεν υφίσταται καταγγελία εκ μέρους οποιασδήποτε δημόσιας υπηρεσίας ή ανεξάρτητης αρχής, ή ΟΤΑ και να περιμένουν πολλές φορές αρκετά χρόνια για να τους καταβληθούν οι συγκεκριμένες δαπάνες. Προβληματική είναι και η ρύθμιση για μη εφαρμογή της διαδικασίας της νομικής υποστήριξης, αν η σχετική δαπάνη δεν έχει προβλεφθεί στους προϋπολογισμούς των οικείων φορέων.
Με το άρθρο 35 του νόμου 4795/2021, υπάρχει συμπλήρωση της παρ. 3 του άρθρου 52 του ν. 4674/2020, με την οποία παρέχεται νομική υποστήριξη στους υπαλλήλους και σε περίπτωση έγερσης αγωγής εκ μέρους τρίτων σε βάρος τους, με αίτημα την επιδίκαση αστικών αξιώσεων για πράξεις ή παραλείψεις κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους Με εξαίρεση πράξεις ή παραλείψεις για τις οποίες έχει ασκηθεί ποινική δίωξη σε βάρος του εναγόμενου υπαλλήλου, ύστερα από καταγγελία εκ μέρους δημόσιας υπηρεσίας ή ανεξάρτητης αρχής. Και σε αυτή την περίπτωση (της έγερσης αγωγής σε βάρος των υπαλλήλων) για να υπάρξει νομική υποστήριξη, προβλέπεται ως προϋπόθεση η θετική εισήγηση, η οποία, αν δεν υπάρχει , λόγω άσκησης ποινικής δίωξης κατά του εναγόμενου υπαλλήλου , ύστερα από μια πιο πάνω καταγγελία, τα προβλεπόμενα έξοδα νομικής υποστήριξης καταβάλλονται εκ των υστέρων, εφόσον για την ποινική υπόθεση εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση, με την οποία ο υπάλληλος κηρύσσεται αθώος ή απαλλάσσεται των κατηγοριών ή τελεσίδικο βούλευμα του αρμόδιου δικαστικού συμβουλίου με το οποίο παύει η ποινική δίωξη εναντίον του ή τίθεται η υπόθεση στο αρχείο.
Έτσι όπως ισχύει η ρύθμιση διαιωνίζει (και στην περίπτωση της έγερσης αγωγής σε βάρος υπαλλήλου εκ μέρους κάποιου τρίτου) το πιο πάνω πρόβλημα που επισημάναμε, δηλαδή ο υπάλληλος να πληρώνει από την τσέπη του για την νομική υποστήριξή του και να περιμένει μετά από αρκετά χρόνια για να πάρει τα έξοδα που έχει καταβάλει.
Είναι θετικό ότι η ρύθμιση για την νομική υποστήριξη σε περίπτωση έγερσης αγωγής σε βάρος υπαλλήλου εκ μέρους τρίτου, καταλαμβάνει και τις υποθέσεις για τις οποίες εκκρεμούν αγωγές εναντίον υπαλλήλων.
Επιπλέον με το άρθρο 46 του ν. 4915/2022 καταργήθηκε η εφαρμογή της διαδικασίας για νομική υποστήριξη των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που επισημάναμε πιο πάνω, καταθέτουμε την παρακάτω τροπολογία, τροποποιώντας το άρθρο 52 του ν. 4674/2020.
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ-ΠΡΟΣΘΗΚΗ
Στο Σχέδιο Νόμου Υπουργείου Εσωτερικών «Ρυθμίσεις σχετικά με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθμού - Διατάξεις για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Διατάξεις για το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα – Λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών και άλλες επείγουσες διατάξεις»
«Το άρθρο 52 του ν. 4674/2020, όπως ισχύει, τροποποιείται ως εξής:
1.Τα υπουργεία, οι ανεξάρτητες αρχές, οι αποκεντρωμένες διοικήσεις του Κράτους, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ και β΄΄ βαθμού και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου υποχρεούνται να παρέχουν νομική υποστήριξη στους μόνιμους και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου υπαλλήλους που υπηρετούν στους φορείς τους, ενώπιον των δικαστηρίων ή των δικαστικών αρχών, σε περίπτωση διενέργειας προκαταρκτικής εξέτασης ή άσκησης ποινική δίωξης εις βάρος τους για αδικήματα που τους αποδίδεται ότι διέπραξαν κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους. Η ανωτέρω νομική υποστήριξη δεν παρέχεται σε περίπτωση ποινικής δίωξης ύστερα από καταγγελία εκ μέρους δημόσιας υπηρεσίας ή ανεξάρτητης διοικητικής αρχής. Η νομική υποστήριξη αφορά είτε στη νομική εκπροσώπηση των υπαλλήλων από πληρεξούσιο δικηγόρο που συμβάλλεται για τον ανωτέρω σκοπό με τους προαναφερόμενους φορείς, ανά υπόθεση, είτε στην κάλυψη των εξόδων εκπροσώπησης των ανωτέρω υπαλλήλων δια ή μετά πληρεξουσίου δικηγόρου της επιλογής του υπαλλήλου.
2. Στις ανωτέρω περιπτώσεις τα έξοδα βαρύνουν τον προϋπολογισμό του οικείου φορέα. Οι φορείς της παραγράφου 1 υποχρεούνται να εγγράφουν στον προϋπολογισμό τους ειδικό κονδύλι για την κάλυψη των σχετικών δαπανών.
3. Η νομική υποστήριξη των ανωτέρω υπαλλήλων παρέχεται μετά από αίτησή τους προς την αρμόδια Διεύθυνση Ανθρωπίνου Δυναμικού και απόφαση του προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Ανθρωπίνου Δυναμικού ή εφόσον δεν προβλέπεται τέτοια θέση, με απόφαση του επικεφαλής του φορέα. Ειδικά για τους ΟΤΑ, οι αιτήσεις των υπαλλήλων κατατίθενται στη διεύθυνση που υπηρετούν. Η εν λόγω διεύθυνση με εισήγησή της, διαβιβάζει υποχρεωτικά τις σχετικές αιτήσεις στο Δημοτικό ή αντίστοιχα στο Περιφερειακό Συμβούλιο, το οποίο λαμβάνει την σχετική απόφαση. Τα έξοδα καταβάλλονται αμέσως, μετά την υποβολή των νόμιμων παραστατικών για την νομική εκπροσώπηση των υπαλλήλων από δικηγόρο. Σε περίπτωση που υπάρξει αμετάκλητη καταδίκη του υπαλλήλου, η σχετική δαπάνη για τη νομική εκπροσώπησή του, επιστρέφονται από τον υπάλληλο στην υπηρεσία του. Το αιτούμενο ποσό δεν δύναται να υπερβαίνει το τριπλάσιο του ποσού αναφοράς κάθε διαδικαστικής πράξης ή παρεχόμενης υπηρεσίας, όπως προσδιορίζεται στους πίνακες αμοιβών του Κώδικα Δικηγόρων.
Η νομική υποστήριξη της παραγράφου 1 παρέχεται και σε περίπτωση έγερσης αγωγής εκ μέρους τρίτων κατά των ανωτέρω υπαλλήλων, με αίτημα την επιδίκαση εις βάρος των υπαλλήλων αυτών, αστικών αξιώσεων ένεκα πράξεων ή παραλείψεών τους, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Η ως άνω νομική υποστήριξη δεν παρέχεται σε περίπτωση πράξεων ή παραλείψεων, για τις οποίες έχει ασκηθεί ποινική δίωξη σε βάρος του εναγόμενου υπαλλήλου, ύστερα από καταγγελία εκ μέρους δημόσιας υπηρεσίας ή ανεξάρτητης αρχής. Στην τελευταία όμως πιο πάνω περίπτωση, εφόσον για την ποινική υπόθεση εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση, με την οποία ο υπάλληλος κηρύσσεται αθώος ή απαλλάσσεται των κατηγοριών ή εκδοθεί τελεσίδικο βούλευμα του δικαστικού συμβουλίου με το οποίο παύει η ποινική δίωξη εναντίον του ή τίθεται η υπόθεση στο αρχείο, τα προβλεπόμενα έξοδα νομικής υποστήριξής του προς αντιμετώπιση εγερθείσας αγωγής σε βάρος του εκ μέρους τρίτων, καταβάλλονται εκ των υστέρων, μετά την έκδοση της ως άνω τελεσίδικης απόφασης ή βουλεύματος.
Η παράγραφος 2, καθώς και τα εδ. α΄, γ΄, δ΄ και ε΄ της παραγράφου 3 εφαρμόζονται και στην περίπτωση νομικής υποστήριξης για την έγερση αγωγής σε βάρος των υπαλλήλων εκ μέρους τρίτων, με αίτημα την επιδίκαση σε βάρος των υπαλλήλων αστικών αξιώσεων για πράξεις ή παραλείψεις τους κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους.
Οι ρυθμίσεις της παρούσας καταλαμβάνουν και τις υποθέσεις για τις οποίες εκκρεμούν αγωγές εναντίον υπαλλήλων που πληρούν τις προϋποθέσεις νομικής υποστήριξης, σύμφωνα με την παρούσα.
4. Οι παράγραφοι 1, 2 και τα εδάφια α΄ έως και ε΄ της παραγράφου 3 εφαρμόζονται και στους αιρετούς της τοπικής αυτοδιοίκησης.»
Αθήνα, 10 Απριλίου 2023
Οι προτείνοντες βουλευτές
Κομνηνάκα Μαρία
Καραθανασόπουλος Νίκος
Κατσώτης Χρήστος